A Confederación Hidrográfica do Miño-Sil (CHMS), Organismo autónomo dependente do Ministerio para a Transición Ecolóxica, fixo balance do proxecto europeo LIFE Rexenera Limia, cuxo principal obxectivo é compatibilizar a actividade agraria e gandeira co bo estado das masas de auga da comarca.

Hoxe celebrouse, na Casa da Cultura de Xinzo de Limia, o Seminario de peche do proxecto Medio Natural, agricultura e gandería, que foi inaugurado polo presidente da CHMS, José Antonio Quiroga, acompañado pola alcaldesa Elvira Lama, o subdelegado do Goberno en Ourense, Emilio González, o vicepresidente da Deputación Provincial, Rosendo Fernández, e polos representantes das empresas Ecolagunas e Naturgy, Felipe Fernandez e Javier Agis, respectivamente.
O proxecto
O LIFE Rexenera Limia xorde pola problemática ambiental e preocupación social existente ao redor da degradación do recurso auga na Comarca da Limia e pola consecuente necesidade de dar pasos para frear a situación.
A Confederación Hidrográfica do Miño-Sil (CHMS) liderou o proxecto no que contou, como socios beneficiarios, coa Xunta de Galicia –a través da Consellería de Medio Ambiente, Territorio e Infraestruturas–, coa Deputación Provincial de Ourense, o Inorde e as empresa Eco-Lagoas e Coren, así como Gas Natural como colaborador financeiro.
Durante os últimos 5 anos traballouse no ensaio e implementación de actuacións piloto que poidan proporcionar a agricultores e gandeiros as ferramentas adecuadas que lles permitan ter unha actividade produtiva e ambientalmente sustentable.
A través doutra das accións do proxecto pretendeuse aproveitar as funcións de autodepuración dos ecosistemas fluviais e humidais locais, mediante a rehabilitación de tramos fluviais e conexión de lagoas artificiais desconectadas coa rede fluvial.
Resultados

A través do proxecto LIFE Rexenera Limia implantouse un Sistema de Control Integrado de Xestión de fertilizantes e abonos en chans agrarios na comarca da Limia, conseguindo que o 80% das leiras dedicadas ao cultivo de pataca na zona utilíceno. Esta porcentaxe é froito da participación de 551 propietarios de máis de 3.300 leiras; equivalente a unha superficie de 7.000 hectáreas, un 50% dedicadas ao cultivo da pataca.

Como dato importante indicar que a aplicación deste Sistema de Control Integrado logrou reducir a achega de abono mineral nun 40%, o que demostra que é imprescindible a colaboración dos agricultores como parte esencial no coidado do medio natural.

Por outra banda, traballouse na rehabilitación do antigo leito fluvial do río Limia na Zona de Especial Conservación Veiga de Ponteliñares, espazo no que se reduciu a contaminación e no que se creou un hábitat potencial para a cría de especies catalogadas en perigo de extinción, aumentado, ademais, as poboacións de anfibios.

En canto ás análises de calidade das augas, comparativamente entre o meandro de río restaurado e o actual río Limia, destaca especialmente a porcentaxe de redución de nitratos e nitritos, superior ao 40% en todas as mostraxes de 2019. En particular, a redución efectiva no meandro de nitratos na auga é superior ao 85% en media.

Confírmase, ademais, a redución de concentración de nutrientes na auga ao entrar no meandro con respecto ao río, con porcentaxes de redución media superiores ao 55% nos compostos de nitróxeno e fósforo.

O uso de boas prácticas en agricultura e gandería é a clave para manter unha actividade produtiva ambientalmente sustentable

Con respecto ao amonio total o comportamento é moi diferente a 2018, sendo moito máis favorable este ano, porque aínda non existe anoxia no meandro, polo que tamén se produce eliminación de amonio. É posible que nos meses sucesivos, ao diminuír a entrada de auga esta porcentaxe mantéñase ou descenda.

Estes resultados considéranse moi positivos xa que cumpren os obxectivos propostos no proxecto con respecto á capacidade de redución de contaminación nos ecosistemas fluviais.

Por outra banda, este proxecto posibilitou a reconversión de antigas explotacións mineiras en zonas de humidal, o que mellorará a capacidade de depuración da auga de forma natural.

“O inicio do proceso de recuperación han de marcalo os agricultores e gandeiros coa súa implicación e colaboración e desde as administracións habemos de fomentar o uso destas boas prácticas utilizadas no proxecto Life Rexenera Limia porque vemos que sí arroxan resultados positivos e, por outra banda, habemos de velar polo seu cumprimento para garantir a necesaria riqueza ambiental que nos ofrece a comarca da Limia” explicou José Antonio Quiroga, presidente da CHMS.

“Por tanto e para concluír, só indicar que tanto as administracións como o sector primario estamos preocupados pola problemática desta comarca e seguiremos traballando ao unísono para mellorar a calidade da auga da Limia”, concluíu o presidente.