Á parroquia de Xinzo de Limia, diócese de Ourense, está baixo a invocación do mártir Santa Mariña, que a festa do dezaoito día do mes de Xulio; e San Sebastián, que se celebra todos os anos de xaneiro.
Esta parroquia ten unha modernidade con dous templos parroquias e unha capela no barrio de Baronzás dedicado a San Andrés.
Hai pistas de que o templo existe ou o século VIII, como se pode observar nalgunhas das esculturas feitas no interior do templo, non en 1997, como apareceu ou como ábsida da capela.
En 1595 el dixo que "a igrexa era pequena, baixa e mal construída". "A xente non collía en ela", aínda que no momento en que Xinzo de Limia non tiña máis de cen familias. Non ao mesmo tempo, 1595, ou visitante, ordena que se esgote un maior e máis grande e que "tinga un bo atrio". Por mor do que ten que comprar varias casas e tamén a "prisión" que nesa data era baleira.
“A Igrexa Vella” está formada por unha soa nave, con dúas capelas sepulcrais ó carón do Evanxeo:
Unha pertencente a Dª Catalina Colmenero, viúva de Antonio Penín, que en 1626 solicitouna ó Ordinario. Esta capela está adicada a Virxe dos Dores (de gran devoción nesta Parroquia e que conta cunha Cofradía na actualidade). Nela encontrase enterrados os Condes de Gimonde.
A outra de 1630, ó carón do altar maior, con un retablo policromado da Sagrada Familia, pertencente a Licenciado D. Antonio Vallejo Luaces, que era Abad da Parroquia.
O Presbiterio ten bóveda artística de pedra, con influencias templarias afrancesadas: Nace de catro nervios en cada esquina en forma de abanicos e entrecrúzanse no centro formando triángulos. En cada dovela ten un signo cristiano: Adán, a Virxe, Xesús...
A portada é de estilo románico, aínda que foi construído en 1516: está formada por tres arcos totalmente lisos con capiteis de ornamentación vexetal e de persoas en posición orante. Hai tamén unha “venera” que fai supor que estamos no camiño de Santiago (Camiño Portugués ou o da Vía da Prata). O dinte exterior está rematado con unhas puntas de diamante.
No ano 1608 concertan o Abad e os veciños facer a Torre para as campas: está construída con tres corpos diferenciados; estando no último as campas e o reloxo (aínda en perfecto uso de 1886). Está cuberta por unha cúpula de pedra. No segundo corpo está o escudo doo Conde de Monterrey, que era o que presentaba ós sacerdotes para o seu posterior nomeamento.
Tamén existe na fachada un pequeno campanario (na actualidade sen campas) que se supón son restos das anteriores edificacións que tivo o edificio.
A auga entraba dentro da Igrexa na invernías, por o que no ano 1613 aparece un mandato para que se eleve o atrio con unha altura suficiente a fin de que non entre a auga no templo; así estivo ata que fai poucos anos volveuse a rebaixar uns trinta centímetros.
No 1626 contratase un prateiro, Marcelino de Montano, para que faga unha “Cruz Procesional” que foi roubada por os franceses no ano 1809. A que existe hoxe, de prata, realizouse no ano 1828.
A igrexa sufriu unha última reforma, ó redor de 1990 terminándose o ano 1997 (ano no que se inaugurou a Adoración Nocturna na Parroquia). Con tal motivo realizáronse diversas calas e escavacións, tanto interiores como exteriores, nas que se obtiveron diversos restos arqueolóxicos. Algúns deles encóntranse no exterior do templo (adornando o atrio) e outros quedaron ocultos.
Os distintos retablos do templo foron restaurados, no solo foi rebaixado e a pedra do solo foi sustituida por madeira, as diversas imáxes foron igualmente restauradas... quedando así o templo adentado para poder celebrar o culto nel.
A construción comeza no ano 1908 e remata en 1965 (foi inaugurado o último domingo do mes de agosto). Como se pode ver, foron moitos anos que se levou a construír este templo xa que este traballo foi detido por moito tempo porque non tiña os recursos necesarios para construílo.
Dispón de tres vidreiras na fachada: unha coa imaxe de Santa Mariña, outra con a de San Sebastián e outra no centro, redonda, cunha cruz.No interior, a igrexa ten unha nave central e dúas laterais. Na nave central hai seis fiestras a cada lado de cada lado, onde se colocaron vidreiras coas imaxes dos Doce Apóstolos en 2004.
No Presbiterio encontrase un gran altar de pedra, un ambón e un atril, tamén de pedra, e a sede elevada detrás do altar; no fondo e centrado encontrase un gran Sagrario con dous corpos, no inferior con porta e o segundo con expositor; a ambos lados do presbiterio están as imáxes do Sagrado Corazón e de Santa Mariña en madeira e no centro; encima do Sagrario, unha cruz con Cristo; tamén hai dous ventanais con unha imaxe da Inmaculada e outra de San Xosé.
Presidindo as naves laterais hai dous altares adicados a Virxe e A Virxe de Lourdes. Nas naves laterais merece mención especial a imaxe do Nazareno, de gran devoción nesta parroquia e que conta con unha Cofradía; dita imaxe é articulada e vestida que se emprega para varias procesións da Semana Santa de gran Tradición nesta Parroquia).
Esta igrexa de grandes dimensións e de recente construción ten unha capacidade para cincocentas persoas sentadas e nela téñense as grandes celebracións parroquiais.
Para obter máis información sobre as igrexas de Xinzo de Limia ou outras actividades, podes visitar a propia páxina desta: http://www.santamarinadexinzo.com/